Is aardgas in woningen eigenlijk wel veilig?

In de jaren zestig was het een enorme klus om ons huidige aardgasnetwerk aan te leggen. Maar liefst 6.000 kilometer aan aardgasbuizen moesten ervoor zorgen dat huishoudens en bedrijven konden verwarmen en koken op aardgas, in plaats van kolen of olie. En dat gas hadden we zelf, want in 1963 werd bij Slochteren maar liefst 2.700 miljard kubieke meter aardgas ontdekt.

Het is onvoorstelbaar hoeveel er sindsdien is veranderd. Onze kennis en technologie is exponentieel gegroeid. De overstap van kolen op aardgas was toentertijd een goede, maar nu is het tijd voor de volgende overstap. Nu moeten we zo snel mogelijk van het aardgas af en weten we dat er onder andere in Slochteren grote schade is aangericht.

Het geeft te denken over de veiligheid van aardgas, zowel binnen als buiten woningen.

Schade door boringen

Het meest voor de hand liggende voorbeeld van schade is natuurlijk de aardbevingsschade, voornamelijk in Groningen. Het onttrekken van aardgas uit de bodem heeft een groot ondergronds gat achtergelaten, waardoor verzakkingen en verschuivingen plaatsvinden. Het gevolg is een aardbeving en soms zelfs schade aan gebouwen. In 2012 vond in de gemeente Loppersum een aardbeving plaats met een magnitude van 3,6, de zwaarste tot nu toe. Medio 2019 werd nog 3,4 gemeten, ook in Loppersum. Door deze bevingen ontstaat schade aan woningen, raken sommige woningen onbewoonbaar en ontstaat er ook mentale schade bij de bewoners in het gebied. Want er is altijd de dreiging van een volgende beving.

Schade door winning

Bij het produceren van aardgas komt ook methaan vrij in de atmosfeer. Dit is 25 keer schadelijker dan CO2. Met name bij Russisch gas dat wij binnenhalen, maar ook bij transport via schepen vindt dit met aanzienlijke hoeveelheden plaats.

Schade door verbranding

Bij het verbranden van aardgas komt CO2 vrij. Vanwege de huidige klimaatverandering -veroorzaakt door onder andere een te grote uitstoot CO2- draagt het verbranden van aardgas dus bij aan die uitstoot. De gevolgen van klimaatverandering zijn enorm: de temperatuur op onze aarde stijgt met als gevolg zwaardere stormen met meer schade, zwaardere regenval met overstromingen, extreme periodes van hitte met als gevolg meer sterfte. Dit zijn gevolgen die wij direct in ons land zien en ‘voelen’.

Maar de gevolgen zijn veel groter. Door het opwarmen worden ecosystemen onder druk gezet want leefomstandigheden veranderen. Soorten zoeken andere plaatsen waardoor er mismatches ontstaan in ‘vraag en aanbod’ van voedsel. Ziekteverwekkers trekken naar andere gebieden en vormen ook voor ons als mensen een reëel gevaar. Deze gevolgen voelen wij nu nog niet echt hier in Nederland. Is het reëel deze schade toe te rekenen aan het verbranden van aardgas?

Veiligheid van aardgas in woningen

Waar je minder over hoort, zijn de gevaren van aardgas binnen woningen. Terwijl die er toch wel degelijk zijn.

In de leidingen en slangen kan aardgas weinig kwaad. Maar bij een gaslek moet zo snel mogelijk de hele straat ontruimd worden. Dat geeft wel aan hoe gevaarlijk gas kan zijn. Het is brandgevaarlijk, explosief en bij inademing van grotere concentraties ontstaat hoofdpijn, sufheid, ademnood, bewusteloosheid en uiteindelijk verstikking.

Een gaslek ontstaat door bijvoorbeeld een verouderde aansluiting van de leidingen op een gaskachel of gasfornuis. Het gevolg is dat een ruimte vol met gas komt te staan zonder dat je dit ziet (maar je kunt het wel ruiken). En dat kan een enorme gasexplosie veroorzaken. Hele woningen kunnen zo opgeblazen worden. Heel af en toe gebeurt dat. Soms met opzet, soms als ongeluk.

Ruik je gas, gebruik dan absoluut geen vuur of vonkjes. Het minste of geringste kan een explosie veroorzaken. Zorg dat je zo snel mogelijk alle ramen en deuren openzet en de hoofdkraan in de meterkast dichtdraait. Bel daarna 0800-9009 (het nationaal storingsnummer voor onder andere gaslekken).

Koolmonoxide

Daarnaast kan ook koolmonoxide vrijkomen bij het verwarmen op aardgas. Koolmonoxide is een giftig gas dat ontstaat wanneer brandstoffen niet goed verbranden door een tekort aan zuurstof. Dit kan dus ook gebeuren in een verbrandingstoestel wat aardgas gebruikt. Zorg daarom voor koolmonoxidemelders in je woning, met name in slecht geventileerde ruimtes. Mocht de concentratie koolmonoxide dan te hoog worden, dan wordt je gewaarschuwd. En dat is nodig, want je lichaam waarschuwt niet.

Aardgas is eindig

We kunnen niet oneindig aardgas winnen. Het is een keer ‘op’. Aangezien we ontzettend afhankelijk zijn van aardgas levert dit dus naar de toekomst een gevaar op: wat gebeurt er als een energiebron van deze omvang stopt. Er ontstaat een onbalans op wereldschaal, energietekorten lopen op en er zullen ongetwijfeld spanningen in de samenleving maar ook op wereldniveau ontstaat. Dat pleit voor een stevige zoektocht naar nieuwe en hernieuwbare bronnen van energie.

Veilig en duurzaam verwarmen

Het maakt de roep om veilige en duurzame verwarming des te groter. Natuurlijk zitten er ook risico’s aan elektriciteit, maar in vergelijking met de gevolgen van gaslekken zijn die minder desastreus. Bovendien is een fout in een elektrisch circuit betrekkelijk eenvoudig op te sporen en op te lossen.

Zo zijn er tal van redenen te verzinnen om aardgas achter ons te laten en over te stappen op duurzame alternatieven voor verwarming op gas. Alternatieven waarmee we groen, comfortabel én veilig verwarmen.

Ook duurzaam verwarmen? Download onze gratis handleiding!