Heet in Heerlen met een duurzame kolenmijn

restwarmte heerlen kolen duurzaam anders verwarmen

Restwarmte gaat overal ter wereld grotendeels verloren. Er zijn genoeg warmtestromen beschikbaar van ongeveer 30 °C, maar hier wordt niets mee gedaan. Als installateur weet je dat dit niet genoeg warmte is om een huis te verwarmen, maar het is wel warmte. Dr. Wilfried Ivens, milieuwetenschapper bij de Open Universiteit, ging hierop in tijdens een uitzending van Universiteit van Nederland. Hij laat zien dat anders verwarmen begint met innovatie.

Hiep, hiep, hoera! De steenkolenmijnen in Heerlen zijn weer open! En milieuwetenschappers zijn er dolblij mee. In 1974 werden ze gesloten omdat Nederland ging inzetten op een schoner alternatief: aardgas. Maar nu het aardgas op zijn retour is, zijn de mijnen dus weer open. Maar waarom eigenlijk?

Alternatieven voor aardgas in de stad

Steeds meer mensen wonen in de stad, zowel wereldwijd als in Nederland. Dat brengt een enorme uitdaging met zich mee. Want hoe gaan we al deze nieuwe woningen van warmte voorzien? En ook nog op een manier die niet schadelijk is voor het milieu? Er zijn een aantal opties voor handen.

Biomassa

Ten eerste zouden we dit kunnen doen met behulp van biomassa, met pelletketels bijvoorbeeld. Dit is een uitstekende oplossing voor bedrijven en particulieren individueel, maar op grote schaal niet haalbaar. Als iedereen anders zou verwarmen met pellets, zouden we enorme oppervlaktes aan productiebos moeten hebben. Dergelijke oppervlaktes zijn (in ieder geval in Nederland) niet beschikbaar. Bovendien wordt er energie gestoken in het planten van bomen, het oogsten, houtverwerking en vervoer. Uiteindelijk zal de netto CO2-winst daarom tegenvallen.

Zonne-energie

Een tweede optie is zonne-energie. Gelukkig plaatsen steeds meer mensen zonnepanelen of zonneboilers. En er zijn nog altijd veel lege daken waar dit ook op toegepast kan worden. Het probleem is echter dat elektriciteit, wat geleverd wordt door de pv-panelen, moeilijk op te slaan is. Daarnaast is ons energieverbruik het hoogst in de ochtend en avond, maar is de opname het hoogst in de middag. Ook verbruiken we meer energie op koude, bewolkte of regenachtige dagen dan op dagen wanneer de zon schijnt. Op grote schaal is zonne-energie dus geen geschikte oplossing.

Windenergie

Tot slot is windenergie ook een optie. We maken hier al veelvuldig gebruik van met enorme windmolenparken. Maar helaas zitten er meerdere nadelen aan, zeker wanneer we deze in een stad zouden plaatsen. Ze veroorzaken geluidsoverlast, de slagschaduwen zijn irritant en het uitzicht is ook niet bepaald mooi. Ook windenergie is dus geen optie voor in de stad van de toekomst.

Is Heerlen de stad van de toekomst?

Eigenlijk zou de stad van de toekomst zelfvoorzienend moeten zijn op het gebied van energie. Dat betekent dat er een circulair systeem moet zijn, waarin gebruikte energie kan worden opgewaardeerd en zo opnieuw kan worden ingezet. In Heerlen is dit het geval, door de kolenmijnen te gebruiken en zuinig met restwarmte om te gaan.

Nadat de mijnen in Heerlen gesloten werden, zijn ze ondergelopen met grondwater. Deze mijnen liggen tot 400 meter diep, waarbij de temperatuur van het water meer dan 30 °C is. Ze besloten dit water omhoog te pompen om daarmee de gebouwen anders te verwarmen. Is de temperatuur nog niet hoog genoeg, dan zetten we de warmtepomp (die werkt op groene stroom) in om het water op de juiste temperatuur te brengen. De warmte die over is, kan terug in de mijnen en blijft daardoor gewaarborgd. Verder waren er ook nog ondiepere gangen, waarin water stond met een temperatuur van ongeveer 6 °C. Ideaal om gebouwen mee te koelen, dus.

Warmtenet in combinatie met aardwarmte

Om te zorgen dat het systeem rendabel blijft, heeft Heerlen aardwarmte gecombineerd met een warmtenet. De mijnen dienen als seizoen buffers, maar ondertussen wordt ook bovengronds warmte en koude uitgewisseld tussen verschillende gebouwen. Als een supermarkt warmte produceert met koelinstallaties, kan die warmte ingezet worden om een nabijgelegen school te verwarmen. Zo zijn onder andere het CBS-gebouw en het nieuwe maankwartier aangesloten op dit warmtenet. Gebouwen maken gebruik van elkaars restwarmte.

restwarmte steden anders verwarmen duurzaamZo ga je om met restwarmte

Uiteraard is het onmogelijk om het innovatieve systeem rondom de restwarmte van Heerlen te kopiëren naar andere steden. Niet iedere stad is op een mijn gebouwd. Maar het is wel het juiste voorbeeld van hoe we moeten nadenken over restwarmte. Het is zonde om al die warmte weg te gooien. De restwarmte-stromen in steden zijn onder te verdelen in drie grote segmenten (zie cirkeldiagram). Met een warmtestroom van 10 °C kun je niet zo veel qua verwarmen, maar met warmte tussen de 30 en 90 °C kun je heel veel doen!

Om het optimale rendement uit de restwarmte te halen, kunnen we water inzetten. Daarmee kunnen we de restwarmte gemakkelijk opslaan en vervoeren. Bovendien zijn wij als Nederlanders ontzettend sterk in watermanagement. Dus het aanleggen van warmte-koudenetwerken zou geen probleem moeten zijn. Het aanleggen van een aardgasnetwerk is immers ook gelukt.

Lage temperatuurverwarming (LTV)

Een voorwaarde voor de stad van de toekomst is wel dat zo veel mogelijk gebouwen gebruik maken van lage temperatuurverwarming (LTV). Denk bijvoorbeeld aan muur- en vloerverwarming in plaats van ouderwetse radiatoren. Verwarmingssystemen die werken met een lage temperatuur vormen een ideale match met een warmtepomp. De warmtepomp hoeft immers minder arbeid te verzetten om het verwarmingswater op temperatuur te brengen. Het is inmiddels wel duidelijk waarom een warmtepomp in de toekomst (lees: tegenwoordig) onmisbaar is in gebouwen.

Verder is het mogelijk om onder toekomstige huizen of wijken een reservoir aan te leggen voor warmte of koude. Eventueel zelfs in combinatie met een buffervat binnen het huis. Bovenop de huizen leggen we zonnepanelen of zonneboilers, die voor de energie zorgen die nodig is om het circulaire systeem zijn gang te laten gaan.

Anders verwarmen met een persoonlijke, duurzame oplossing

Zoals gezegd kan het systeem van Heerlen niet overal toegepast worden. Iedere situatie vraagt om een andere aanpak. In het ene gebouw volstaat een pelletketel, het andere gebouw kan beter gebruik maken van aardwarmte. Het vinden van de beste oplossing om anders te verwarmen vergt altijd onderzoek. Maar als installateur heb je het al druk genoeg tegenwoordig, gezien de extreem hoge werkdruk. Bovendien zijn voor het ontwerpen van bepaalde warmtepompinstallaties (zoals bodemwarmtepompen) meerdere diploma’s en certificaten vereist.

Slim zijn met restwarmte

We willen allemaal onze restwarmte volledig benutten. Anders Verwarmen houdt overal rekening mee. Zo ontwerpen wij het ideale verwarmingssysteem voor jouw klant. Met behulp van dat ontwerp kun jij het duurzame verwarmingssysteem installeren. Zo houden wij ons bezig met het theoretische deel, terwijl jij het praktische aspect verzorgt. Wij ontzorgen jou, jij ontzorgt je klant.


Meer weten over de mogelijkheden om duurzaam te verwarmen? Lees dan ons gratis whitepaper!

restwarmte duurzaam anders verwarmen

Download whitepaper

Gratis
whitepaper
Bel ons Mail ons Whatsapp